Begin december keurde de Europese Unie een nieuwe wet goed die de invoer van producten verbiedt die bijdragen aan ontbossing. Naast palmolie, soja en cacao, wordt ook steeds koffie vernoemd. Draagt koffieproductie momenteel dan bij aan ontbossing? En hoe zit het met de koffies van RAF COFFEE?
Bosgrond voor akkerland
De laatste 2 decennia ging volgens de FAO 240 miljoen hectare bos verloren, een gebied zo groot als de EU. De belangrijkste oorzaak van die ontbossing is landbouw. Boeren kappen bossen om akkerlanden aan te leggen waarop ze producten telen die wereldwijd worden verhandeld. Zo zou consumptie en productie in de EU gelinkt zijn aan 10% van de wereldwijde ontbossing. De EU neemt haar verantwoordelijkheid met de nieuwe wetgeving, want ontbossing heeft niet enkel gevolgen voor klimaatverandering en biodiversiteit, maar ook voor mensenrechten en vrede.
Effectieve controle op ontbossing
Ecolabels maken dan wel duidelijk of een product bossen beschermt, maar het probleem is dat er geen wettelijke gevolgen zijn als producenten de voorwaarden schenden. Dat verandert nu. Importerende bedrijven moeten controleren of hun producten niet zijn geproduceerd op ontboste gronden.
De controle zal gebeuren door producten tot aan de bron te traceren, met DNA-analyses, satellietmonitoring en steekproeven door de EU. Binnenkort vind je dus enkel ‘ontbossingsvrije’ koffie in de EU. Maar hoe zit het momenteel?
Ontbossing voor koffie …
Wereldwijd ontbossen landbouwers inderdaad nog steeds om land vrij te maken voor koffieteelt. De gebeurt het meeste in Brazilië en Vietnam. Waardevol bos verdwijnt om koffieplantages (monocultuur) aan te leggen. De koffiestruiken groeien er doorgaans in de volle zon. De akkers worden met intensief bewerkt met pesticiden, meststoffen … voor een maximaal rendement. En omdat de vraag naar koffie wereldwijd nog steeds stijgt, gaat de ontbossing door. De nieuwe EU-wetgeving brengt daar gelukkig verandering in.
… en koffiebossen
Maar, er is ook goed nieuws: er wordt niet overal ontbost. De koffiestruik groeit oorspronkelijk in een schaduwrijke omgeving, dat maakt koffie bijzonder geschikt voor een agroforestry context. Dit is productie van (landbouw)producten in een bosomgeving. Denk maar aan de bekende ‘koffiebossen’ in Ethiopië, of de vermelding ‘schaduwteelt’ op een pakje koffie. De arabicastruiken worden onder een boomlaag geteeld, de koffiestruik geniet van de schaduw en levert heel kwaliteitsvolle koffiebessen.
Door de voordelen voor de kwaliteit en de groeiende aandacht voor bebossing, wordt meer en meer koffie (opnieuw) onder bomen geteeld.
En bij RAF COFFEE?
RAF COFFEE werkt enkel met BIO-gecertificeerde producenten en coöperaties, met partners die aandacht hebben voor de omgeving en het klimaat.
Gaia Farm in Honduras, is daar een prachtvoorbeeld van: de koffiestruiken staan er tussen inheemse fruit- en loofbomen. En Bernard, eigenaar van de plantage, zorgt elk jaar voor nieuwe aanplantingen.
Ook al is Brazilië één van de grootste ontbossers, onze Brazil Yellow Catuai komt van een uiterst duurzame, biologisch gecertificeerde plantage: Fazenda Dutra. Een echte pionier qua ecologie en biodiversiteit.
Bebossing is niet evident
(Her)bebossingsprogramma’s opzetten is helaas niet overal even makkelijk. Dikwijls worden koffieboeren met acutere uitdagingen geconfronteerd, bijvoorbeeld de conflicten in Kivu, DR Congo. Toch zetten ook daar onze partners Sopacdi en Muungan in op agroforestry. Er worden lokale boomsoorten opgekweekt om schaduw te bieden aan de koffiestruiken.